મહાત્મા ગાંધી વિશેની સંપૂર્ણ માહિતી – ગુજરાતી

30 જાન્યુઆરીએ મહાત્મા ગાંધીજીની પુણ્યતિથી છે.

પૂરું નામ : મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી
જન્મ : 2 ઓક્ટોબર, 1869
જન્મસ્થળ : પોરબંદર, ગુજરાત
મૃત્યુ : 30 જાન્યુઆરી 1948
મૃત્યુ સ્થળ : નવી દિલ્હી
મૃત્યુનું કારણ : નથુરામ ગોડસે દ્વારા હત્યા
સમાધિસ્થળ : રાજઘાટ, દિલ્હી
પિતા : કરમચંદ ગાંધી (કબા ગાંધી)
માતા : પુતળીબાઇ ગાંધી
દાદા : ઉત્તમચંદ ગાંધી (ઓતા ગાંધી)
પત્ની : કસ્તુરબા ગાંધી
સંતાનો : હરીલાલ, મણીલાલ, રામદાસ, દેવદાસ
અંગત સચિવ : મહાદેવભાઈ દેસાઈ
શિક્ષણ : સર આલ્ફ્રેડ હાઇસ્કુલ-રાજકોટ , શામળદાસ ગાંધી કોલેજ-ભાવનગર, યુનિવર્સીટી કોલેજ-લંડન,ફેકલ્ટીઝ ઓફ લો-લંડન

ગાંધીજી પર લખાયેલા મહત્વના પુસ્તકો

મહાત્મા – ડૉ.તેંડુલકર
ગાંધી એન્ડ ધી વર્લ્ડ – શ્રી ધરાણી
ગાંધી એન્ડ ગાંધીઝમ – પટ્ટાભી સીતારામૈયા
ગાંધી – પથિક લોરેન્સ
ગાંધી ઈન ચંપારણ – ડૉ.રાજેન્દ્ર પ્રસાદ
ગાંધી ચેલેન્જ ટુ – ક્રીશ્ચીયાનિટી એસ.કે.જ્યોર્જ
ગાંધીઝમ લીડરશીપ એન્ડ ધ કોંગ્રેસ સોશીયાલીસ્ટ પાર્ટી – જયપ્રકાશ નારાયણ
પ્રેક્ટિલ નોન વાયોલન્સ – કિશોરલાલ મશરૂવાળા
ગાંધીજી ઈન ઇન્ડિયન વિલેજીસ , સ્ટોરી ઓફ – બારડોલી – મહાદેવભાઈ દેસાઈ
મહાત્મા ગાંધી : રોમા રોલા

ગાંધીજીના પુસ્તકો

સંતતિ નિયમન
સર્વોદય દર્શન
પાયાની કેળવણી
મરણોત્તર લખાણનું પ્રકાશ
નીતીનાશને માર્ગ
કેળવણીનો કોયડો
અનાસક્તિ યોગ
ખરી કેળવણી
આરોગ્યની ચાવી
ગૌ સેવા
ધર્મ મંથન
ગીતા બોધ
મંગલ પ્રભાત
સત્યના પ્રયોગો
સત્યાગ્રહનો ઈતિહાસ (અધૂરું પુસ્તક – 1948 પ્રકાશન
હિંદ સ્વરાજ (અંગ્રેજીમાં અનુવાદ My Experience With Truth – મહાદેવભાઈ દેસાઈ )

ગાંધીજી સાથે જોડાયેલી મહત્વની ઈમારત

રાજઘાટ – દિલ્હી
નેશનલ ગાંધી મ્યુઝીયમ / ગાંધી મેમોરીયલ મ્યુઝીયમ – દિલ્હી
ગાંધી મેમોરીયલ મ્યુઝીયમ – મદુરાઈ
દાંડી કુટીર – ગાંધીનગર
કબા ગાંધીનો ડેલો – રાજકોટ
કીર્તિમંદિર – પોરબંદર
સત્યાગ્રહ હાઉસ (ગાંધી હાઉસ) – જોહાનિસબર્ગ , દક્ષીણ આફ્રિકા
મહાત્મા ગાંધી મેમોરીયલ સેન્ટર – માટાલે , શ્રીલંકા
ગાંધી સંગ્રહાલય , ડર્બન

ગાંધીજીના જાણીતા ઉચ્ચારણો

‘ભારતનું બંધારણ ભારતના લોકોને ઈચ્છા અનુરૂપ હોવું જોઈએ’
‘હવે પછી કોઈએ સ્વેચ્છાએ જોડણી કરવાનો અધિકાર નથી’
‘પૈસાદારોએ એકમાત્ર સાદગીથી જીવું જોઈએ જેથી ગરીબો પણ સામાન્ય જીવન જીવી શકે’
‘ગાંધી મરી શકે પણ ગાંધીવાદ જીવતો રહેશે’

ગાંધીજીને મળેલ ઉપનામ

બાપુ – ઝવેરચંદ મેઘાણી
અર્ધનાગન ફકીર – વિન્સ્ટન ચર્ચિલ (1931)
રાષ્ટ્રપિતા – સુભાષચન્દ્ર બોઝ (1944)
વન મેન બાઉન્ડ્રી – માઉન્ટ બેટન
મહાત્મા – રવીન્દ્રનાથ ટાગોર

ગાંધીજીએ આપેલ ઉપનામ

મૈથિલીશરણ ગુપ્ત – રાષ્ટ્રીય કવિ
મોતીભાઈ અમીન – ચરોત્તરનુ મોતી
સી.એફ.એન્ડ્રુઝ – દિનબંધુ
કાકાસાહેબ કાલેલકર – સવાઈ ગુજરાતી
મહમદ્દ અલી ઝીણા – કાયદે આઝમ
એમ.એસ.ગોવલેકર – ગુરુજી
રવિશંકર મહારાજ – મૂકસેવક
ઝવેરચંદ મેઘાણી – રાષ્ટ્રીય શાયર
સુભાષચન્દ્ર બોઝ – નેતાજી
ચિત્તરંજન દાસ – દેશબંધુ
મોહનલાલ પંડ્યા – ડુંગળીચોર
મેડલીન સ્લેડ – મીરાબાઈ
રવીન્દ્રનાથ ટાગોર – ગુરુદેવ

ગાંધીજી સાઉથ આફ્રિકામાં (1893-1914)

1913 : નોન-ક્રિશ્ચિયન લગ્નોના અસ્વીકાર સામે કેપટાઉનમાં સત્યાગ્રહ
1908 : જ્હોનીસબર્ગમાં પ્રથમવાર જેલની સજા
1907 :કમ્પલસરી રજીસ્ટ્રેશન અને એશિયન લોકો માટે પાસ (The Black Act) સામે ટ્રાન્સવલમાં સત્યાગ્રહ
1906 : પ્રથમ અસકારની ચળવળ (ટ્રાન્સવલ ખાતે)
1899 : બોયર યુદ્ધ દરમિયાન ભારતીય એમ્બ્યુલન્સ કોરની સ્થાપના

ગાંધીજી ભારતમાં (1915-1948)

1916 26 થી 30 ડીસેમ્બર દરમિયાન લખનૌ ખાતે કોંગ્રેસના અધિવેશનમાં હાજરી
1917 : સત્યાગ્રહ આશ્રમ સાબરમતી આશ્રમમાં ફેરવાયો
1917 : પ્રથમ સત્યાગ્રહ (ચંપારણ સત્યાગ્રહ) જે પ્રથમ અસહકાર ચળવળ
1918 : અમદાવાદના મિલ મજૂરોની ચળવળને પ્રોત્સાહન અને ટેકો
માર્ચ , 1918 :ખેડાના ખેડૂતોને પાક નિષ્ફળ જતા કરના વધારા સામે અસહકારની ચળવળ
1919 : રોલેટ એક્ટનો વિરોધ નોંધાવા માટે રાષ્ટ્રીય ચળવળનું નેતૃત્વ
1919 : ઓલ ઇન્ડિયા ખિલાફત કોન્ફરન્સના પ્રેસિડેન્ટ ચૂંટાયા
1920-22 : અસહકાર અને ખિલાફત ચળવળનું નેતૃત્વ કર્યું. ચૌરી-ચૌરાના બનાવ બાદ ચળવળ અચાનક બંધ.
1924 : ઇન્ડિયન નેશનલ કોંગ્રેસમાં પ્રથમ એકમાત્ર વખત પ્રમુખ નિમાયા.
1930 : દાંડીકુચ
1931 : ગાંધી-ઈરવીન કરાર (બીજી ગોળમેજી પરીષદમાં ભાગ લીધો)
1934-1939 : વર્ધા ખાતે સેવાગ્રામ આશ્રમની સ્થાપના
1940-1941 : વ્યક્તિગત/સ્વયં સત્યાગ્રહ ચલાવ્યો.
1942 : Quiet India Movement . ‘કરો યા મરો’ નું સૂત્ર આપ્યું.
1942-1944 : તેમનો છેલ્લો જેલવાસ આગાખાન પેલેસ 1944-કસ્તુબા અને મહાદેવભાઈ દેસાઈનું પણ આગાખાન પેલેસમાં મૃત્યુ.